Boris Jeltsin

Boris Jeltsin staat vooral bekend als om het in 1991 begonnen eerste presidentschap van de Russische Federatie. Geboren als Nikolajevitsj Jeltsin op 1 februari 1931, heeft hij in zijn politieke carrière veel controversiële rollen gespeeld.

Van populair naar impopulair

Eind jaren 80 genoot Jeltsin grote populariteit binnen Rusland. Deze werd echter behoorlijk aangetast door politieke en economische crisis in de loop van de jaren 90. Onder andere hierdoor werd zijn reputatie flink besmeurd tijdens zijn presidentschap en moest hij toezien hoe zijn impopulariteit op grote schaal groeide en hij met de staart tussen de benen zijn ambt moest verlaten.

Er as zowel kritiek als lof voor de rol die hij speelde bij de ontmanteling van de Sovjet-Unie en hoe hij heeft bijgedragen aan het omvormen van Rusland tot een democratie met nieuwe economische en politieke vrijheden. Daarentegen waren er ook beschuldigingen dat hij zich schuldig maakte aan economisch wanbeheer, corruptie en ongelijkheid liet gebeuren en dat hij zelfs de positie van Rusland als wereldmacht probeerde te ondermijnen.

Biografie

Jeltsin komt uit een boerenfamilie in Boutka, Oeral Oblast. Hij studeerde aan de Oeral Staats Technische Universiteit, waarna hij ging werken in de bouw. Ook sloot hij zich aan bij de Communistische Partij, waar hij omhoog klom tot hij in 1976 eerste secretaris van het partijcomité van de Sverdlovsk Oblast werd. In eerste instantie was hij voor de perestrojka-hervormingen van Sovjetleider Mikhail Gorbatsjov, maar later uitte hij veel kritiek op deze hervormingen, en ging hij staan voor een meerpartijendemocratie.

Hij nam in 1987 ontslag bij het regerende Politbureau van de partij, waarmee hij zijn anti-establishment reputatie kreeg. In 1991 werd hij verkozen tot president van de Russische Federatieve Socialistische Sovjetrepubliek (RSFSR). Door bondgenootschappen te sluiten met verschillende niet-Russische nationalistische leiders, speelde hij een cruciale rol in de ontbinding van de Sovjet-Unie. Hiermee werd de RSFSR een onafhankelijke staat: de Russische Federatie.

Economie

De economie van Rusland werd onder leiding van Jeltsin geleidelijk veranderd in een kapitalistische markteconomie. Dit deed hij middels een marktkoers voor de roebel en economische schoktherapie. Hij zette zich in voor landelijke privatisering en opheffing van de prijscontroles, met economische volatiliteit en inflatie tot gevolg.

Deze economische omwentelingen stelden een handjevol oligarchen in staat om de meerderheid van de nationale bezittingen en rijkdommen te bemachtigen, waar internationale monopolies de markt begonnen te domineren.

Dmitri Medvedev

Dmitri Anatoljevitsj Medvedev is naast Boris Jeltsin en Vladimir Poetin een van de drie presidenten geweest die Rusland in huidige staatsvorm gekend heeft. Hij was president van 2008 tot 2012, en heeft vanaf het aftreden van zijn presidentsambt 8 jaar als premier gediend onder Poetin. Sinds 2020 doet hij dienst als plaatsvervangend voorzitter van de Veiligheidsraad van Rusland.

Presidentschap

In 2008 werd Medvedev tijdens de verkiezingen gekozen tot president. Poetin had twee termijnen achtereen volgens gediend en moest dus grondwettelijk gezien aftreden. Medvedev werd toen gezien als een liberalere leider dan zijn voorganger. Hij benoemde oud-president Poetin tot premier onder zijn bewind, en Medvedev had als belangrijkste punten op zijn agenda als president staan om een moderniseringsprogramma te lanceren die zeer breed werd opgezet. Dit programma moest erop aansturen dat de economie in Rusland, en ook de Russische samenleving, gemoderniseerd werd waardoor het land onder andere minder afhankelijk zou worden van gas en olie.

Vermindering van kernwapens

Gedurende het ambtstermijn van Medvedevs werd er een nieuw verdrag ondertekent; het START-verdrag betrof het verminderen van kernwapens. Zowel Rusland als de Verenigde Staten ondertekenden dit verdrag. Ook kwam onder leiding van Medvedev Rusland als overwinnaar uit de Russisch-Georgische oorlog en was er nationaal herstel van de Grote Recessie. Opvallend was dat Medvedev een anticorruptiecampagne lanceerde, waar hij daarentegen zelf van corruptie werd beschuldigd.

Aftreden als premier

Medvedev was slechts één termijn lang president en werd in 2012 tijdens de verkiezing door Poetin opgevolgd, die hem tot premier benoemde. Op 15 januari 2020 vond er een collectief aftreden plaats van Medvedev en de rest van de regering. Dit stelde Poetin in staat tot het doorvoeren van ingrijpende grondwetswijzigingen. Medvedev werd diezelfde dag nog benoemd tot plaatsvervangend voorzitter van de Veiligheidsraad.

Vladimir Poetin

Anno 2022 is Vladimir Poetin de president van Rusland. Geboren op 7 oktober 1952 is deze man, die voluit Vladimir Vladimirovitsj Poetin heet, bekend als de op één na langst zittende Europese president. Deze functie bekleedt hij als huidige president sinds 2012. Daarvoor was hij ook al eens leider van Rusland van 2000 tot 2008. Daarnaast is hij premier geweest, van 1999 tot 2000, en nog eens van 2008 tot 2012. Poetin kwam de afgelopen jaren vooral in opspraak over zijn beleid in de COVID-19 pandemie en de invasie in Oekraïne.

Biografie

Vladimir Poetin werd in het toenmalige Leningrad geboren, wat nu Sint-Petersburg heet. Hij studeerde in 1975 af in de rechten aan de Staatsuniversiteit van Leningrad. Daarna is hij als officier gaan werken bij de buitenlandse inlichtingendienst van de KGB, waar hij 16 jaar lang bleef en uiteindelijk de rang van luitenant-kolonel bekleedde. In 1991 besloot hij aan zijn politieke carrière te gaan werken. Hij heeft in Moskou deel uitgemaakt van de regering van toenmalig president Boris Jeltsin, en werd in 1999 benoemd tot premier.

Nadat Jeltsin aftrad werd Poetin tijdelijk waarnemend president, tot hij vier maanden daarna direct werd verkozen als president. Hij diende twee termijnen, en toen moest hij grondwettelijk aftreden omdat hij maar twee termijn mocht zitten. Poetin wer vervolgens van 2008 tot 2012 opnieuw premier onder Dmitri Medvedev. In 2012 keerde hij terug naar het presidentschap middels omstreden verkiezingen. Deze tekenen zich door beschuldigingen van fraude en protesten. Na in 2018 opnieuw te zijn verkozen, ondertekende hij in april 2021 na een “referendum” een serie grondwetswijzigingen, waardoor hij zich nog twee keer herkiesbaar zou kunnen stellen. Hierdoor kan zijn presidentschap in theorie mogelijk verlengd worden tot het jaar 2036.

Olie en gas

Poetin heeft in zijn eerste ambtstermijn als president van Rusland de economie flink weten te stimuleren, waarbij het BBP steeg met wel 72%. De levenstevredenheid onder de burgers steeg significant. Dit deed hij door de prijs van olie en gas te vervijfvoudigen. Hier was een grote winst te behalen, aangezien deze sector het grootste deel omvatte van de Russische exporthandel. Ook zat Rusland nog midden in het herstel van de postcommunistische depressie en financiële crisis na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, waar dus veel ruimte tot groei lag.

Echter, tijdens zijn derde termijn als president kreeg Poetin te maken met dalende olieprijzen. Ook kreeg Rusland begin 2014 internationale sancties opgelegd vanwege een militaire interventie in Oekraïne en de annexatie van de Krim. Het BBP daalde met 3,7%.

COVID-19

Poetin kreeg in zijn vierde presidentstermijn COVID-19 om zijn kiezen, waar hij op reageerde door lang te beweren dat de Russische bevolking immuun was voor het virus. Daarnaast beval hij in 2021 tot militaire opbouw aan de grens van Oekraïne, waar hij in februari 2022 het teken gaf voor een volledige invasie. Dit leidde tot een veroordeling op mondiaal niveau van voornamelijk westerse landen, die heftige sancties tegen Rusland en Poetin en zijn directe kring ondernamen. Dit leidde tot een financiële crisis in Rusland.

Het bewind van Poetin kenmerkt zich door corruptie, onderdrukking van tegenstanders en media en intimidatie van critici.